Architektura Kaplicy Totmesa I w Deir el-Bahari

Architektura sepulkralna jest jedną z charakterystycznych form architektury
starożytnego Egiptu. Na przestrzeni kilku tysięcy lat odzwierciedlała
ona wierzenia starożytnych Egipcjan. Miała być przede wszystkim funkcjonalna
i zapewniać na wieczność mieszkanie dla bóstwa czy króla.
Określenie „świątynia grobowa”, jakie stosuje się w egiptologii na świątynię
kultu faraona za życia i po jego śmierci, przyjęło się w XIX wieku i nie
odpowiada żadnemu egipskiemu słowu ani frazie. Egipskie świątynie były
budowane w taki sposób, aby mogły podtrzymywać życie zmarłego w zaświatach.
Kompleksy kultu królewskiego z okresu Nowego Państwa3 na nekropoli
tebańskiej zwykle są nazywane „świątyniami grobowymi”. Niezliczone
obrazy i inskrypcje w każdej świątyni przedstawiały bogów, którzy
zapewniali królowi „milion lat” w zamian za ofiary złożone na ołtarzach
(Haeny 1997: 86–87).
Kiedy królowa Hatszepsut przejęła władzę i przywileje faraona, wybudowała
świątynię dla swojego kultu. Na świątynię „miliona lat” wybrała
bardzo szczególne miejsce u podnóża majestatycznej góry el-Kurn, która
ogranicza zachodnią część pustynnej doliny Asasif. Tam znajdowały
się już grób i Świątynia Mentuhotepa Nebhepetre z XI dynastii. Każdego
roku przez pięć wieków wizerunek Amona z Karnaku odwiedzał świątynię
w czasie procesji „Pięknego Święta Doliny”. Być może Hatszepsut chciała,
aby jej kultowy kompleks stał obok Mentuhotepa, żeby robił tak wielkie
wrażenie jak jego świątynia. Świątynia Deir el-Bahari była jednocześnie jej
własnym dziełem i najszlachetniejszym pomnikiem. Wyjątkowy projekt
Świątyni Hatszepsut nigdy się nie powtórzył, ale jego elementy spełniały
niemal wszystkie podstawowe zasady, jakie obowiązywały przy budowie
późniejszych świątyń w Tebach Zachodnich: centralne Sanktuarium boga
Amona, przestrzeń otwarta, jaką był Dziedziniec Festiwalowy, Zespół Kultu
Słońca z otwartymi dziedzińcem i ołtarzem dla boga słońca, Zespół Kultu
Królewskiego z kaplicą z tzw. „ślepymi wrotami” do składania ofiar założycielce
świątyni oraz miejscem upamiętniającym królewskiego przodka
i kaplicą ofiarną jej ojca Totmesa I.